خرید عرقیات گیاهی و نکات آن | باورهای اشتباه در مورد انواع عرقیجات عرق گیاهی چیست؟
یکی از اشکال استفاده از خواص گیاهان، تبدیل آنها به عرق گیاهی (Herbal Distillate) یا عرقیات است. عرق گیاهی در واقع اسانس، رایحه یا عطر انواع گیاهان دارویی به صورت محلول در آب مقطر است. انواع عرقیات گیاهی، همگی دارای خواص طبی و دارویی از نظر طب سنتی هستند و از آن ها به عنوان دارو در شیوه طب مکمل استفاده می شود.
عرقیات گیاهی معروف و خواص آنها
در ایران بیش از ۶۰ نوع گیاه وجود دارد که عرق‌گیری می‌شوند و دارای خواص طبی هستند. از خواص رایج عرقیات گیاهی می‌توان به خواص؛ رفع درد، رفع افسردگی، ضد میکروب، ضد انگل، ضد اسپاسم و آنتی‌اکسیدان اشاره کرد. برخی از عرقیات گیاهی معروف و خواص عمومی آنها را با هم مرور می‌کنیم؛
• عرق آویشن (گرم): تقویت معده، درمان عفونت ریه، درمان آسم، رفع رفلاکس و تقویت بینایی
• عرق اکالیپتوس: ضد عفونی‌کننده، تب‌بر، رفع سرماخوردگی و پایین‌آورنده قند خون
• عرق بابونه (گرم): نیرو بخش، درمان اختلالات قاعدگی و درمان یبوست
• عرق بومادران (گرم): نیروبخش، تقویت قلب و اعصاب، ضد تشنج، تب بر و تصفیه‌کننده خون
• عرق بهار نارنج (گرم): تقویت قلب و اعصاب، ضد افسردگی، درمان بی‌خوابی و رفع سکسکه
• عرق بیدمشک (معتدل): تقویت قلب و ملین
• عرق پونه (گرم): اشتها آور، بادشکن و ضد اسهال
• عرق رازیانه (گرم): ضد نفخ، درمان قلنج و زیاد کننده شیر مادر
• عرق شنبلیله (گرم): پایین‌آورنده قند خون، درمان کم‌خونی، چاق‌کننده و تقویت موی سر
• عرق کاسنی (سرد): تصفیه‌کننده خون، پایین‌آورنده فشار خون، تقویت‌کننده پوست، کلیه و کبد
باورهای اشتباه در مورد عرقیات گیاهی
بسیاری از ما تا دچار مشکل جسمی، روانی یا بیماری خاصی می‌شویم، بلافاصله به دکان عطاری یا حتی سوپرمارکت محل می‌رویم و با دانش اندک خود اقدام به خرید عرقیات گیاهی می‌کنیم. برای بررسی این رفتار غلط، بهتر است ابتدا با برخی باورهای اشتباه در مورد این عرقیات آشنا شویم. برخی از این باورها به نقل از وزارت بهداشت و درمان عبارتند از:
• مصرف عرقیات گیاهی، بدون عوارض است؛ زیرا ریشه گیاهی و طبیعی دارند
• تداخل مصرف عرقیات گیاهی با داروهای شیمیایی بدون عارضه است
• طب سنتی با بهره‌گیری از عرقیات گیاهی می‌تواند تمامی بیماری‌ها را درمان کند
• مصرف زیاد عرقیات گرم مانع ابتلا به عفونت‌های ویروسی می‌شود و مصرف بیشتر آنها، بهتر است
• عرقیات گیاهی را می‌توان بدون تجویز پزشک یا طبیب سنتی مصرف کرد
عرق گیاهی دو آتشه چیست؟
عرق گیاهی دو آتشه حاصل دو بار تقطیر است. به این صورت که عرق گیاهی را یکبار دیگر با برگ‌های گیاه می‌جوشانند و برای دومین‌بار عرق‌گیری می‌کنند. عرق دو آتشه درصد خلوص بیشتر و مقدار بیشتری از اسانس گیاهی را در خود دارد. بنابراین باید بدانید پزشک، عرق معمولی را برای شما تجویز کرده است یا عرق دو آتشه. مضرات استفاده از عرقیات رقیق شده
برخی برندهای تقلبی اقدام به رقیق کردن عرق گیاهی با آب می‌کنند. این عرقیات درصد بسیار کمی از اسانس گیاهی دارند. گاهی نیز عرق گیاهی معمولی را با برچسب عرق دو آتشه می‌فروشند. در هر دو حالت مانند این است که دارویی شیمیایی را با دوز کم و نامتعارف استفاده کنید و نتیجه آن، اختلال در روند درمان است.
وجود چوب یا ساقه گیاه در عرقیات گیاهی
اگر در زمان عرق‌گیری غیر از برگ گیاه، چوب و ساقه خشک شده گیاه مورد استفاده قرار گیرد، مقداری متانول تولید می‌شود. متانول ماده‌ای سمی است و در مقادیر بالا به سلول‌های عصبی به ویژه سلول‌های عصبی حساس چشم آسیب می‌رساند و ممکن است موجب اختلال در بینایی و حتی کوری شود. تضعیف کبد، التهاب کبد و کبد چرب از دیگر عوارض استفاده از متانول است.
اسانس یا عرق گیاهی؟
برخی شرکت‌های تولید کننده به جای عرق‌گیری از گیاهان، اسانس گیاه را با آب رقیق می‌کنند و می‌فروشند. این اسانس‌ها گاهی کاملا گیاهی و گاهی همراه با مواد شیمیایی هستند. اگر محصول تولید شده حاصل از اسانس گیاهی باشد، نهایتا نتیجه مطلوب را نخواهد داشت؛ اما اگر اسانس گیاه همراه با ترکیبات شیمیایی باشد می‌تواند موجب عوارضی چون: آلرژی، حساسیت، عوارض پوستی و مشکلات دیگر شود.
نکات مهم در زمان خرید عرقیات گیاهی
مهم‌ترین نکته در زمان خرید عرق گیاهی، توجه به رنگ آن است. عرقیات گیاهی حاصل شیوه تقطیر هستند؛ بنابراین رنگ خاصی ندارند و مانند آب، کاملا شفاف و روشن هستند. نکته دیگر عدم وجود ذرات معلق است. رنگ کدر در عرقیات گیاهی می‌تواند نشانه ای برای وجود ذرات معلق در آنها و تقلبی بودن آنها باشد. وجود جامدات و لرد در انتهای ظرف محصولات عرق گیاهی نیز نشانهای برای خطرناک بودن و امکان وجود متانول و ایجاد عوارض برای بدن است.
نکات مهم در نگهداری و مصرف عرقیات گیاهی
به تاریخ انقضای عرق گیاهی توجه کنید؛ برخی از آنها تاریخ انقضای یک‌ساله و برخی سه‌ساله دارند. تاریخ انقضا معمولا به معنای از بین رفتن خاصیت عرق است. نور، گرما و رطوبت، دشمن عرقیات گیاهی هستند؛ برای مثال بعضی از عرقیات مانند: عرق هل و گلاب در مقابل نور خورشید، عطر خود را از دست می‌دهند. بنابراین بهتر است عرقیات گیاهی را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
آشپزخانه مکان مناسبی برای نگهداری عرقیات گیاهی نیست؛ زیرا در این مکان معمولا عرقیات در مقابل عواملی چون گرما و رطوبت قرار می‌گیرند. عرقیات گیاهی را می‌توانید در یخچال، انباری، حیاط خلوت یا کمد اتاق خواب نگهداری کنید.
اگر طرفدار عرقیات گیاهی اصل هستید بهتر است به سراغ عطاری‌های با سابقه و مطمئن محل بروید و یا از برندهایی استفاده کنید که نشانهای استاندارد یا تاییدیه های سلامت دارند. همچنین در زمان خرید عرقیات گیاهی به نام کارخانه، شماره ثبت و تاریخ تولید و انقضا دقت کنید.
